باتوجه به اهداف عالیه هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران درخصوص ایجاد زمینه معالجه همه بیماران در داخل کشور، بی نیاز کردن کشور از اعزام بیمار به خارج از کشور و صرفه جویی ارزی در زمینه هزینه درمانی بیماران، همچنین سیاست گذاری انجام شده درخصوص حمایت این هیات از انواع پیوندها در راستای تحقق اهداف فوق الذکر، هیات امنا طی ۱۴سال گذشته(۱۳۸۸- 1402)، از 163 عمل پیوند ریه حمایت به عمل آورده است:
- نخستین پیوند ریه در جهان در تاریخ ۱۱ ژوئن ۱۹۶۳ توسط دکتر جیمز هاردی در مرکز پزشکی دانشگاه می سی سی پی به انجام رسید ، اما بیمار ۱۸ روز بعد بر اثر نارسایی کلیه درگذشت.
- به دلیل بروز عوارض متعدد بعد از انجام پیوند ریه انجام این پیوند تا اواخر دهه هفتاد میلادی ، با موفقیت چندانی همراه نبود .در دهه هشتاد میلادی ، با معرفی داروهای جدید سرکوبگر ایمنی- به ویژه سیکلوسپورین - و تکنیک های جراحی نوین ، هم چنین بهبود روش های تهیه عضو و نیز تدوین استراتژی‌های یافتن بیمار مناسب، روند انجام اعمال پیوند ریه در سراسر جهان با افزایش چشمگیری مواجه شد؛ به گونه ای که از سال ۱۹۹۰ تاکنون بیش از ۲۵۰۰۰ موردپیوند ریه در سراسر جهان انجام شده است . در سالهای اخیر، تعداد پیوند ریه به حدود ۲۲۰۰ پیوند در هر سال افزایش یافته است که سالانه بیش از ۱۰۰۰ مورد عمل پیوند ریه در ایالات متحده آمریکا ، انجام می شود.
- براساس داده های منتشر شده توسط انجمن بین المللی پیوند قلب و ریه، ، میزان بقاء یک و پنج ساله بیماران مورد پیوند ریه طی سالهای ۲۰۰۰-۲۰۰۶ میلادی به ترتیب ۸۱% و ۵۴% گزارش شده است. هرچند کـه بقاء کوتاه مدت این بیماران مشابه سایر پیوندها از جمله قلب وکبد است، اما بقاء دراز مدت پیوند ریه به دلیل ارتباط مستقیم فضای ریه با محیط خارج ، بسیار کمتر از میزان بقاءدراز مدت سایر پیوندها است. به دلیل راه داشتن ریه به محیـط بیرون، نـسبت به سایر پیـوندها، عفونتهای تهدید کننده حیات بـا تعــداد وشدت بیشتر در بیمـاران پیوند ریه ایجاد مـیشـود و اخـتلال مزمن عملکـرد پیوند )برونشیولیت انسدادی( در این بیمـاران بیش از سایر پیوندها اتفاق افتاده و بـا میزان مرگ ومیر بـالایی نیـز همـراه است.
- در بررسی انجام شده بر روی ۳۳ بیمار تحت پیوند ریه در بیمارستان مسیح دانشوری تهران طی سالهای ۱۳۷۹ - ۱۳۸۸ ، میزان بقاء یک و پنج ساله بیماران کمتر از میـزانهـای گـزارش شـده توسـط مراکز بین المللی بوده که از علل تفاوت میزان بقای بیماران، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- حدود دو سوم علل پیوند ریه در دوره زمانی یاد شده در بیمارستان مسیح دانشوری مربوط به فیبروز ریه بوده است. از آنجـا که بیماران مبتلا به فیبروز ریه هم در لیست انتظار و هم پس ازجـراحی پیوند دارای کمتـرین میـزانهای بقاء نسبت به سـایرعلل پیوند ریه هستند، پاییـن بودن میـزان بقاء بیماران پیوندریه در این مرکز تا حد زیادی به دلیل انجام پیوند ریـه در چنـین بیمارانی است.
- مراقبتهای پس از جراحی پیوند، یکی دیگر از علل مهم بقاء در بیماران پیوند ریه میباشد.
- سرانجام می توان به خصوصیات فردی بیماران از نظر سطح تحصیلات، ویژگیهای اقتصادی اجتماعی و وضعیت روانپزشکی آنها به عنوان یکی از علل مهم در پیگیری معاینات روتین و نیز مصرف منظم داروها اشاره کرد. در مطالعه انجام شده در بیماران پیوند ریه بیمارستان مسیح دانشوری چهاربیمار به دلیل قطع داروهای ضـروری پیونـد و عـدم پیگیـری مـنظم جهـت معاینات روتین فوت شدند.
- اولین مورد عمل پیوند ریه موفق در ایران در سال ۱۳۷۹ توسط دکتر سید حسن احمدی و همکاران در بیمارستان حضرت امام خمینی(ره) تهران ، انجام شد. در حال حاضر، پیوند ریه در کشور، در چهار مرکز بیمارستان مسیح دانشوری و بیمارستان امام خمینی (ره) تهران و بیمارستان امام رضا(ع) و بیمارستان ابوعلی سینای شیراز انجام می شود. بیشترین موارد عمل پیوند ریه، مربوط به فیبروز ایدیوپاتیک ریه ، برونشکتازی و COPD میباشد. از مراکز دارای بیشترین تعداد اعمال پیوند ریه در کشور در سال 1402 می‌توان بیمارستان ابوعلی سینای شیراز و بیمارستان دکتر مسیح دانشوری تهران را نام برد. حمایت های هیات امنا از بیماران پیوند ریه در ۳ محور انجام می شود:
- تامین بخشی از هزینه های هتلینگ بیماران پیوند ریه
- تامین اقلام مورد نیاز برای انجام عمل پیوند نظیر محلول های نگهدارنده بافت پیوندی
- کمک به تجهیز بخشهای پیوند
- شایعترین بیماریهای ریه که در صورت عدم پاسخ به درمانهای دیگر ، کاندید عمل پیوند ریه می‌شوند، عبارتند از :
- فیبروز ریوی
- بیماریهای انسدادی مزمن ریوی
- افزایش فشار خون اولیه شریان ریوی
- فیبروز کیستیک
- برونشکتازی
- موارد ممنوعیت مطلق انجام پیوند ریه عبارتند از:
- هزینه انجام پیوند یک ریه در ایالات متحده آمریکا ، بالغ بر ۲۰۰/۵۶۱ دلار و هزینه انجام پیوند دو ریه معادل ۳۰۰/۷۹۷ دلار تخمین زده می شود ، حال آنکه این عمل در داخل کشورمان با حمایتهای وزارت بهداشت و هیات امنا ، با هزینه ای به مراتب کمتر در حال انجام است.
- هیات امنا ، جهت حمایت از رشد وتوسعه اعمال پیوند ریه در کشور ، به ازای هر مورد عمل پیوند یک ریه ، مبلغ پنجاه میلیون ریال و به ازای عمل پیوند دو ریه، مبلغ صد میلیون ریال به هزینه های هتلینگ بیمارستانی بیماران ، مساعدت می نماید و به ازای هر سه عمل پیوند ریه ، مبلغ صد میلیون ریال مساعدت تجهیزاتی به صورت خرید کالاهای مصرفی یا سرمایه ای در اختیار مراکز پیوند قرار می دهد.
- آمار اعمال پیوند ریه مورد مساعدت هیات امنا بین سال های ۱۳۸۸ تا ۱۴۰2در جدول و نمودار ذیل ارائه شده است:
| آمار 15 ساله حمایت هیات امنا از اعمال پیوند ریه |
| سال |
1388 |
1389 |
1390 |
1391 |
1392 |
1393 |
1394 |
1395 |
1396 |
1397 |
1398 |
1399 |
1400 |
1401 |
1402 |
| تعداد |
7 |
13 |
17 |
14 |
13 |
14 |
17 |
7 |
13 |
6 |
6 |
3 |
9 |
7 |
17 |
